Naar het werk rennen, een rekening betalen, boodschappen doen terwijl je berekent hoeveel er overblijft na het betalen van de huur… De aarde mag dan weer om de zon heen zijn, voor de overgrote meerderheid van ons draait het dagelijks leven weer op volle toeren, met alle gebruikelijke problemen… en ook enkele nieuwe. Want de problemen hebben zich de afgelopen jaren opgestapeld.
Degenen die een baan hebben, moeten werken met steeds minder middelen. En voor degenen die ontslagen zijn: hoe kunnen ze een baan en een fatsoenlijk loon vinden als er tienduizenden banen verloren gaan en veel bedrijven personeel ontslaan of sluiten? Alleen al in grote bedrijven werden in 2024 meer dan 12.000 werkers getroffen door collectief ontslag. De grote bourgeoisie, die duizelingwekkende winsten blijft maken, geeft er de voorkeur aan arbeiders te ontslaan om haar winsten te behouden of zelfs te vergroten.
Daarom doet het knarsetanden om de vertegenwoordigers van het grootkapitaal te zien komen om nog meer anti-arbeidersmaatregelen te eisen van de toekomstige regering. Vooral omdat het Arizona-programma (MR, Les Engagés, NVA, CD&V, Vooruit) er nu al uitziet als een lijst cadeaus aan de grote bazen!
Pieter Timmermans, vertegenwoordiger van het patronaat (VBO), en zijn Vlaamse collega Rudy Provoost (Voka) stonden begin januari de pers te woord. Tussen tranen door (“we staan op het slappe koord”, zei Timmermans) stelden de patronale vertegenwoordigers hun eisen aan de nieuwe regering, waaronder een tijdslimiet voor werkloosheidsuitkeringen en de afschaffing van nachtpremies tussen 20.00 en middernacht. Deze twee eisen staan al lang op de agenda van de toekomstige Arizona-regering.
En dit zijn nog maar twee van een reeks maatregelen die gericht zijn op de werkende klasse als geheel. Met betrekking tot lonen en uitkeringen is Arizona van plan om de loonindexering verder te beperken en de indexering van inschakelings- en langdurige werkloosheidsuitkeringen te bevriezen. Het bevat ook maatregelen om het voor bazen gemakkelijker te maken om werk op zondag, feestdagen en overuren op te leggen: “360 uur vrijwillig overwerk zonder reden, zonder extra loon of compenserende vrije tijd en waarvoor het bruto gelijk is aan het netto, d.w.z. zonder sociale premies of belastingen”.
Wat de pensioenen betreft, zet Arizona de aanval in op de regelingen voor verlichting van eindeloopbaan en introduceert die een “malus” voor mensen die voor het einde van hun “volledige loopbaan” stoppen met werken. Die wil ook de toegang tot het minimumpensioen beperken en de pensioenleeftijd geleidelijk verhogen naar 67 jaar voor treinpersoneel en militairen die voorheen waren vrijgesteld.
De lijst zou te lang zijn om alle maatregelen op te sommen waarover onderhandeld wordt: belastinghervorming ten voordele van de rijken, verminderde bescherming voor vakbondsafgevaardigden, verhoogde accijnzen op benzine, een wachttijd van vijf jaar voor toegang tot sociale rechten voor vluchtelingen, de opsplitsing van instellingen zoals het KMI en andere federale wetenschappelijke instellingen, de fusie van de bevoegdheden van de politie en de Staatsveiligheid, de terugkeer van de antidemonstratie-wet, enz.
Het is moeilijk te voorspellen welke maatregelen uiteindelijk uit het regeringsakkoord zullen komen. Maar alleen het einde van de nachtpremie tussen 20.00 en middernacht is al een zware aanslag op de lonen! Het betekent een loonsverlaging van tussen de €100 en €300, en dat terwijl nachtbanen al moeilijk en slecht betaald zijn: ploegenarbeiders, zorg-, transport- en logistiekpersoneel, spoorwegpersoneel, horecapersoneel en schoonmakers.
En de aanvallen van Arizona zijn slechts één deel van het offensief dat het grootkapitaal voert tegen werkers om zijn winsten te beschermen. Om zich voor te bereiden op de gewapende conflicten die deze economische concurrentie onvermijdelijk zal uitlokken, verhogen alle regeringen hun militaire budgetten. Begin januari hebben dezelfde partijen die doen alsof ze het Arizona-programma betwisten, zich allemaal uitgesproken voor het plan om drones uit te rusten met raketten.
Dus zonder een collectieve reactie van de arbeidswereld zal het dagelijks leven van de overgrote meerderheid van de werkers waarschijnlijk gewelddadig verslechteren als gevolg van de veelvuldige aanvallen van bazen en regeringen. En ook door een steeds oorlogszuchtiger internationaal klimaat waarin mensen worden gebruikt als kanonnenvoer voor de economische honger van de grootmachten. Daarom is het van vitaal belang dat werkers zichzelf verdedigen, niet alleen tegen het spervuur van aanvallen op levensomstandigheden, lonen en openbare diensten, maar tegen het hele kapitalistische systeem.