Hoofdartikel

Hoofdartikel

Begrotingen 2026 : sociale oorlog breidt uit

Eind september presenteerde de Vlaamse regering haar begroting voor 2026, met 1,5 miljard euro afkomstig uit de financiering van overheidsbanen en kleine verenigingen en uit belastingverhogingen voor de lagere inkomensgroepen. Daarentegen gaat zij door met het uitdelen van cadeautjes aan aandeelhouders. Zij heeft zojuist 70 miljoen euro toegekend aan negen bedrijven, waaronder TotalEnergies, onder het mom van “subsidies voor de vergroening”!

In het Waals Gewest en de Federatie Wallonië-Brussel worden ook nieuwe bezuinigingsmaatregelen genomen op alle gebieden die van belang zijn voor de bevolking, met name de kinderopvang. Dit betekent twee uur extra werk voor leraren in het hoger secundair onderwijs zonder loonsverhoging, een verhoging van de prijzen voor sportstages en lessen aan de muziekacademie, een bevriezing van de indexering van culturele subsidies, enz. De banen van opvoeders, kinderverzorgsters en leerkrachten die gesubsidieerd worden door het APE-systeem (Aide à la Promotion de l’Emploi) worden zwaar getroffen: 2.500 banen dreigen te verdwijnen. De bezuinigingen worden steeds strenger. Voor 2026 bedragen deze bezuinigingen 530 miljoen euro. In 2025 waren dat er al 378 miljoen!

De federale regering wil 10 miljard euro bezuinigen ten koste van de gewone bevolking. Op dit moment is er onenigheid tussen de N-VA en de MR over de vraag of de belastingen moeten worden verhoogd of de uitgaven moeten worden verlaagd… en, of dit nu waar is of niet, de coalitie dreigt uit elkaar te vallen. Voor deze ministers is het natuurlijk uitgesloten om de meer dan 52 miljard euro aan jaarlijkse cadeaus aan het patronaat in vraag te stellen, of om de superrijken te verplichten de belastingen te betalen waaraan ze in theorie onderworpen zijn!

Het probleem voor alle partijen in de regering is dat dergelijke bezuinigingsmaatregelen de meerderheid van de kiezers ontevreden zullen maken en dat zij bij de volgende verkiezingen zullen worden afgestraft. Daarom probeert elke partij haar verantwoordelijkheden te minimaliseren… wat de begrotingsonderhandelingen bemoeilijkt.

Dit is niet specifiek voor België of het coalitiesysteem. Frankrijk kampt met hetzelfde probleem en al meer dan een jaar lang is er een wisseling van regeringen.

Overal waar de crisis verergert, proberen kapitalisten hun winsten veilig te stellen door te bezuinigen op de lonen en meer overheidsgeld te eisen. Ze ontslaan enerzijds werkers en vragen anderzijds aan regeringen om de werkers nog meer bezuinigingen op te leggen.

En dan zijn er nog de explosief stijgende militaire begrotingen, omdat de kapitalisten van de verschillende continenten opnieuw koelbloedig overwegen om oorlog te voeren.

Wat de regeringen ook vrezen, is dat deze bezuinigingsmaatregelen een massale reactie van de werkers zullen uitlokken, zoals in 1936 in Frankrijk of in 1960-1961 in België.

De woede kwam tot uiting tijdens de grote demonstratie van 14 oktober. Daarom hebben de syndicale leidingen drie stakingsdagen aangekondigd op 24, 25 en 26 november: eerst op 24 november voor het openbaar vervoer, op 25 november voor de openbare diensten en pas op 26 november voor alle sectoren. Is dit de manier om mensen te mobiliseren? Of om zoals gewoonlijk sector per sector te verdelen? De komende weken zullen het uitwijzen.

Maar door vooral de maatregelen van de regeringen aan de kaak te stellen en niet rechtstreeks het patronaat en het kapitalisme te veroordelen, binden de syndicale leidingen de handen van de arbeiders achter hun rug in de confrontatie met de bourgeoisie. En een deel van hen wil de mobilisatie beperken tot een terugkeer van de PS in de regering bij de volgende verkiezingen. Ze proberen te vergeten dat de PS zelf bezuinigingsmaatregelen heeft doorgevoerd toen ze aan de macht was. Bert Engelaar (secretaris-generaal van de ABVV) steunt Vooruit in de regering. Terwijl Vooruit, net als de andere partijen, akkoord gaat met een coalitie die de werkers wil doen opdraaien voor crisis.

Het enige antwoord op het kapitalistische offensief is een krachtige reactie van werkers uit de overheid en privé sector, van werklozen en gepensioneerden. Om verarming, werkloosheid en verslechtering van de levens- en arbeidsomstandigheden te voorkomen, is er geen andere keuze dan de strijd aan te gaan om de winsten aan te pakken, de lonen en pensioenen te verhogen, het werk onder iedereen te verdelen en de werkloosheid uit te bannen.

Om een einde te maken aan oorlogen, zullen de werkers zelf de macht moeten overnemen, in plaats van de bourgeoisie. Utopisch? Wat utopisch is, is geloven in de vredesplannen van imperialistische regeringen, of het nu gaat om Oekraïne, Congo of het Midden-Oosten. Of dat we kunnen ontsnappen aan de oorlogen die de VS voorbereiden en waarin ze de hele planeet zullen meesleuren, zoals morgen misschien tegen Venezuela en vooral overmorgen tegen China.

Nieuws

Nieuws

Onderhandelingen in Brussel: vandaag en morgen bezuinigen 

Eind oktober heeft David Leisterh (MR), belast met de vorming van een regering in Brussel, ontslag genomen. Na bijna twee jaar onderhandelen lijkt de huidige poging tot een coalitie van zes partijen – MR, Les Engagés, PS, Groen, OpenVld, Vooruit – niet in staat om overeenstemming te bereiken over een begroting. Niet dat deze verschillende partijen sterk uiteenlopende programma’s hebben: ze zijn allemaal voorstander van het terugdringen van het tekort van Brussel, dat te wijten is aan talrijke cadeautjes aan het bedrijfsleven. Ze zijn overeengekomen om het tekort tegen 2029 met een miljard te verminderen, met name door 750 miljoen rechtstreekse bezuinigingen op de overheidsuitgaven door te voeren, ten koste van de bevolking. Het laatste begrotingsontwerp voorzag dan ook in bezuinigingen van 10,3 miljoen in Schaarbeek, 8,9 miljoen in Molenbeek, enz. Ze geven toe dat ze het eens zijn over “85 % van de te leveren inspanningen”.

Maar zonder akkoord over de resterende 15 % blijft de vorige regering “in lopende zaken”. Dit betekent dat er slechts van maand tot maand over de uitgaven wordt beslist. En dat veel subsidies, met name die welke essentieel zijn voor de verenigingssector, slechts mondjesmaat of helemaal niet worden uitgekeerd. Het resultaat: veel vzw’s hebben al mensen moeten ontslaan en sommige overwegen zelfs om hun vereniging te liquideren. De sector vertegenwoordigt echter meer dan 100.000 banen in Brussel en fungeert vaak als vangnet voor de vele begunstigden die ervan afhankelijk zijn. De getroffen verenigingen zijn bijvoorbeeld Spullenhulp, in Brussel bekend om hun winkels met tweedehands kleding tegen lage prijzen, de vzw Dune, die zich inzet voor het verminderen van de risico’s van drugsgebruik in kwetsbare wijken, en L’Îlot, die zich inzet voor de opvang van daklozen.

Het ontbreken van een regering zou in de eerste zes maanden van het jaar tot een besparing van 250 miljoen euro hebben geleid. Maar ondertussen zijn de uitgaven voor consultancykosten niet gedaald: de PVDA schat dat er tijdens de vorige legislatuur meer dan 470 miljoen euro is uitgegeven aan consultancykosten, waarvan 190 miljoen euro alleen al voor de MIVB… waarbij de regering in lopende zaken toch 65 miljoen euro wil besparen.