Op dinsdag 9 juli, net toen de werkers de fabriek hadden verlaten voor twee weken van werkloosheid gevolgd door de jaarlijkse vakantie, kondigde de directie van Audi de sluiting in 3 fasen aan, met 1.500 ontslagen gepland vanaf september, tot de mogelijke sluiting van de fabriek tegen het einde van 2025. Dit is ter voorbereiding op de “Renault-procedure”, waarvan fase 1 inhoudt dat “alle mogelijkheden voor het behoud van het bedrijf worden onderzocht”. 

De vakbonden brachten de boodschap nauwelijks over, zonder op te roepen tot de minste actie. De arbeiders namen zelf het initiatief om aan de poort van de fabriek te komen staan. De avond na de aankondiging kwamen sommigen van hen aan en zagen dat de directie de fabriek op slot had gedaan en bewakers in dienst had genomen met honden… en zelfs geweren!

“We hebben het gevoel dat we als dieven worden behandeld, alsof we gewelddadig zijn. Het geweld staat aan hun kant! En de diefstal ook!”

Op woensdag 10 augustus waren er ongeveer 50 arbeiders, en donderdag waren er 300 na een initiatief van een aantal arbeiders om een Facebook-evenement op te zetten met de titel “Audi sluit de fabriek, we kunnen niet stil blijven zitten”. De vakbonden verdwenen op woensdag in een “intersyndicale vergadering” om meer dan twee uur later terug te komen met de mededeling dat ze hadden besloten om geen actie te ondernemen voor het einde van de zomervakantie op 20 augustus. 

Maar wat als de fabriek op 20 augustus niet heropent? En hoe kunnen we bereid zijn om te reageren als de directie mensen begint te ontslaan, misschien zelfs zonder premie! Sommige werkers krijgen al een e-mail waarin staat dat ze zijn ontslagen omdat ze te vaak ziek waren naar de zin van de directie!

Sommige werkers zijn ervan overtuigd dat ze niet moeten wachten. En ze hebben dit duidelijk laten weten aan de vakbonden… die hebben geantwoord dat ze “op hun gekozen vertegenwoordigers moeten vertrouwen”. Voor veel arbeiders is dat vertrouwen verbroken. Maandenlang hebben de délégués hen om de tuin geleid en sommigen van hen hebben schaamteloos gelogen. En dat terwijl de directie uitzendkrachten ontsloeg, oudere werkers terugstuurde naar de zwaarste posten en dat iedereen voelde dat er iets aan de hand was!

Over het algemeen wachten de arbeiders nog steeds op initiatieven van de vakbonden. Maar sommige arbeiders zijn begonnen aan de poort van de fabriek samen te komen om alle problemen te bespreken. Wat te doen, met wie? Met welke eisen? Hoe kunnen we een krachtsverhouding opbouwen als de fabriek niet meer draait? Hoe kunnen we ons organiseren?

In de komende weken kunnen we een permanente discussie in de vorm van een camping aan de poort van de fabriek houden (“nu de vakantie toch verloren is, brengen we die hier door”, zei een arbeider). Dat is waar ideeën voor actie en de middelen om ze uit te voeren vandaan kunnen komen. Door verder te gaan dan alleen boosheid op de vakbonden – die dingen zouden moeten doen, maar dat niet doen – en het heft in eigen handen te nemen, kunnen arbeiders antwoorden vinden op veel vragen en kunnen ze beseffen dat ze in staat zijn om zichzelf te organiseren. Het gaat om de lonen van arbeiders en hun bestaan, het zijn zij die dan daarover moeten beslissen!

Werkers aan het woord

Een jonge werker van de assemblage: “Ik wil geen premie. Ik wil mijn baan houden. Ik kwam naar het werk met 39 koorts, ik had een operatie aan mijn rug en ik heb toch gewerkt. Ik heb geleden om deze baan te krijgen. Ik wil dat niet nog eens meemaken! Waar is De Croo, waar zijn alle politici die zeiden dat ze de fabriek wilden redden? Laat ze hier komen en het uitleggen. Maar ze geven niets om ons. Laat ze proberen te doen wat ikzelf heb gedaan! Hun fabriek, hun auto’s, wij hebben ze gemaakt. Wij zijn hun miljarden! Dat hebben ze aan ons te danken!”

Werksters bij Impérial, een toeleverancier van Audi: “De afgelopen dagen heeft ieder van ons 4 posten gedraaid! Je kunt je niet voorstellen hoe hard we gewerkt hebben. En nu weten we niet eens of we wel betaald krijgen voor die dagen. Want Imperial zou failliet kunnen gaan.”

Een arbeider in een discussie over de premies: “Het is niet alleen anciënniteit, er is al het lijden van werken aan de ketting, onze fysieke en mentale gezondheid. We moeten dat allemaal op hun rekening zetten.”

Een werker van de assemblage: “Ze hebben mijn gezondheid afgenomen. Ze willen me mijn waardigheid afnemen. Ze zullen mijn waardigheid niet krijgen. We moeten vechten!”

Een werker van de logistiek: “Ja, ongetwijfeld, het zal moeilijk zijn om te vechten. Ze hebben besloten om te sluiten, zo zal het zijn. Maar je moet komen, je moet je kin omhoog houden.”

Problemen die zich voordoen:

Waarom sluiten ze? 

Dat is de vraag die veel mensen zich stellen. En er worden pogingen gedaan om uit te leggen waarom: omdat Europa de subsidies voor de aankoop van elektrische auto’s heeft afgeschaft, omdat China betere, goedkopere auto’s maakt. Elektrische auto’s zijn het probleem. Ze hadden bij verbrandingsmotoren moeten blijven (of terug moeten gaan naar verbrandingsmotoren). Sommigen zeggen zelfs dat er te veel zieke mensen waren. Het is normaal dat de baas al die mensen niet wil betalen. Of dat de vakbonden te veel vroegen.

Het is inderdaad moeilijk voor te stellen dat een handvol aandeelhouders die elk jaar miljarden opstrijken, besluiten om een fabriek te sluiten en duizenden werkers en hun gezinnen in ellende en nood te storten omdat deze miljardairs nog meer willen. Maar dat is wat er gebeurt!

De fabriek redden of onze levens redden?

Veel werkers hopen op een premie en berekenen hoeveel ze bereid zijn te accepteren. Vaak vertellen vakbondsmilitanten en andere werkers hen dat ze niet “egoïstisch” moeten zijn, dat ze niet alleen aan geld moeten denken, maar dat ze het gereedschap moeten redden! Een arbeider antwoordde: “Maar tegen welke prijs? Ze gaan ons nog harder laten werken. Kun je dat aan? Nee, dat kan ik niet! We moeten niet vechten voor de fabriek, we moeten vechten voor onszelf. Wie een premie wil, moet een premie krijgen en wie een baan met een loon wil houden, moet een baan krijgen. Hier of ergens anders. »

Hoe te strijden, terwijl de wagens die we maken niet verkocht worden? 

“We hebben geen economisch drukmiddel, een staking is zinloos”. Maar waar de bazen van Audi en het hele land bang voor zijn, zijn niet een paar auto’s die niet geproduceerd worden. Wat ze vrezen is een besmettelijke opstand die zich zou kunnen verspreiden vanuit de werkers van een groot bedrijf, dat bovendien in de hoofdstad is gevestigd. In de discussies noemen ze Volvo, waar de werkers bijna hetzelfde doormaken, en er is de echtgenote die in het ziekenhuis werkt of bij Delhaize, waar het ook niet goed gaat. In feite gaat het nergens goed voor de werkers. We zouden allemaal samen moeten komen. En als we zoiets besluiten, kunnen we het doen.

Moeten we wachten op de onderhandelingen, de procedure respecteren?

De directie heeft vanaf het begin niets gerespecteerd. Zelfs haar eigen beloften niet. De procedures zijn slechts een vertragingstactiek, bedoeld om de werkers een kleine wortel voor de neus te bengelen. Onderhandelingen zijn zinloos als er geen krachtsverhouding plaatsvindt!

Waar dient het toe voor de fabriek te komen staan, als men niets doet? 

Een arbeider: “Je moet komen, in de eerste plaats zodat je niet alleen bent. Hier ontmoet je je kameraden. Thuis zou ik gek worden.” Hieraan kan worden toegevoegd dat het hier is dat we al deze problemen samen kunnen bespreken en zo manieren vinden om samen actie te ondernemen.