Op 13 september kondigde de directie van Ryanair aan dat ze 170 banen wil schrappen in België, meer dan het dubbele van het aantal dat in juli werd aangekondigd. Dit is haar antwoord op de voorstellen van de vakbonden om “het banenverlies te beperken”. De “Renault-procedures” voorkomen geen ontslagen, maar deze keer willen de bazen van Ryanair laten zien dat ze spotten met het overleg met de vakbonden. Om meer flexibiliteit en loonsverlagingen op te leggen, willen ze laten zien dat ze klaar zijn om van kracht te worden.
De directie van AB Inbev stuurde op haar beurt gerechtsdeurwaarders naar het huis van de stakers op de site van Seraing en bedreigde hen met enkele duizenden euro’s boetes. Terecht protesteren de stakers tegen deze directie “die de productie boven de veiligheid van de werkers stelt” tegenover de besmetting met Covid. Maar ook hier willen de bazen van een grote multinational hun vastberadenheid tonen om hun voorwaarden aan de werkers op te leggen.
De Europese Commissie, de Franse regering, de Duitse regering en alle kapitalistische landen hebben al voor honderden miljarden aan herstelplannen voor bedrijven aangekondigd. In België profiteren bedrijven sinds het begin van de gezondheidscrisis al van tientallen miljarden giften, zoals belastinguitstel, btw en zeer verminderde tariefkredieten. En de sociale zekerheid fondsen, die voornamelijk door werknemersbijdragen gevoed worden, zijn geopend om de bedrijven in staat te stellen de lonen van de werkers niet te betalen door hen de “Corona” werkloosheidsuitkering te geven.
Miljarden overheidsgeld gaan naar bedrijven, te beginnen met de grootste. En de speculanten op de beurzen vergissen zich niet, ze zitten weer in de lift.
“Herstelplannen”… om de winst van bazen en aandeelhouders te redden, niet om banen te redden! Welk bedrijf bereidt zijn plan niet voor om banen te schrappen, de flexibiliteit te vergroten, vaste contracten te vervangen door onzekere contracten?
De gezondheidscrisis zal geen aanleiding zijn om het kapitalisme op een meer menselijke manier uit te dagen, maar zal integendeel leiden tot een verergering van de sociale oorlog die de bazen voeren tegen de arbeiders. En regeringen verscherpen hun bezuinigingsbeleid.
Bazen vinden dat overheden niet genoeg besparen op sociale budgetten, transport, scholen, gezondheid… Aandeelhouders, kapitalisten, bazen willen “meer speelruimte” in de begroting om meer subsidies voor de bedrijven vrij te maken, waardoor er wordt bespaard op de rug van werkers en de openbare diensten.
En regeringen gehoorzamen. De Vlaamse regering heeft aangekondigd dat 1.500 banen in haar administratie, onder onderhouds- en cateringmedewerkers, zullen worden geschrapt. De Waalse regering heeft de last van de financiering van de reddingszones verlegd naar de provincies, die hun budget in het rood zien kelderen. De provincie Namen kondigde de afschaffing aan van de departementen toerisme, cultuur en kinderopvang. Ook de gemeentebesturen in Vlaanderen en Kortesem, en in Wallonië, zoals Charleroi, kondigen een personeelsinkrimping en de privatisering van hele onderdelen van hun diensten aan.
Wat stellen de vakbonden voor tegenover deze wijdverbreide aanvallen? Een actiedag op 28 september om met de bazen te onderhandelen over “een welzijnsenveloppe” voor de herwaardering van pensioenen, werkloosheids- en ziekte-uitkeringen. Natuurlijk zijn deze inkomens schandalig laag! Maar ze zullen verder instorten als de werkers zich niet verzetten tegen de aderlating van hun banen en lonen! En het is misleidend voor de werkers om te suggereren dat we kunnen opschieten met de directie en de aandeelhouders.
Het enige initiatief om de noodzaak van een collectieve strijd aan de orde te stellen, kwam van een deel van het personeel in de gezondheidszorg, dat op 13 september in Brussel een bijeenkomst organiseerde. Een betoging waaraan enkele duizenden demonstranten deelnamen, onder meer uit andere sectoren, zoals spoorwegarbeiders en brandweerlieden, zowel in het Nederlands als in het Frans. Deze arbeiders, die hun eigen mobilisatie ter hand nemen, wijzen de weg.
Zoals de Covid-crisis ons eraan heeft herinnerd, zit de kracht van de werkers in het feit dat zij de hele samenleving en economie doen draaien. Om de prijs van de crisis en de hebzucht van de kapitalisten niet te betalen, zullen ze allemaal samen moeten reageren, en elke mobilisatie is een gelegenheid om de problemen praktisch aan de orde te stellen en om andere werkers aan te spreken. Om samen de verdeling van het werk te eisen, en ook correcte lonen en pensioenen, door van de winsten te nemen.